Het nieuwe seizoen van de KVS is begonnen met een knal. Hannibal is een veelomvattende, ambitieuze voorstelling die genres en thema’s in de mix gooit en uitblinkt in durf en tomeloze energie. Wat een huzarenstuk!
Regisseurs Junior Mthombeni en Michael De Cock baseren zich op de geschiedenis van de Carthaagse legeraanvoerder Hannibal Barkas, die in de derde eeuw voor Christus met zijn troepen, inclusief tientallen olifanten, over de Alpen trok om Rome aan te vallen. Hij bracht Rome zware verliezen toe, maar Carthago verloor uiteindelijk het pleit. Dat wordt verbonden met het ongelukkige liefdesverhaal van Aeneas en Dido. De mythologische held Aeneas vluchtte uit Troje en legde na veel omzwervingen in Latium de basis voor de Romeinse republiek. Koningin Dido of Elissa was volgens de legende de stichteres van Carthago, gelegen in het huidige Tunesië. Toen Aeneas haar verliet, pleegde ze uit verdriet zelfmoord. De confrontatie tussen Oost en West is de rode draad van de voorstelling, met tot gevolg verwoestende oorlog en gedwongen migratie.
Het stuk begint atypisch met een dj-set met stomende techno. De acteurs dansen, elk op hun manier, op een soort rode loper en worden daarbij om beurten gefilmd. Op tastbare afstand zitten en staan de toeschouwers, die aan de ingang een wit masker hebben gekregen. Mthombeni ontpopt zich tot enthousiasmerende mc en introduceert Hannibal als oorlogsheld.
De set is de opmaat van een wervelende eclectische muzikale voorstelling: het ene genre lost het andere af, maar de kwaliteit ligt constant hoog. Zo brengen sopranen Raphaële Green en Emma Posman aria’s uit Henry Purcells barokopera ‘Dido and Aeneas’ ten beste. Marios Bellas en Alix Konadu rappen in een mengvorm van Nederlands en Engels. Een openbaring is de zoetgevooisde Senegalese zanger en karaspeler Ibrahima Cissokho. Gala Dragot brengt dan weer een vlammende versie van Masters of War van Bob Dylan. Mirko Banovic speelt een indringende gitaarsolo. Een koor zorgt vanuit het balkon voor een verrassend slotakkoord. Tussendoor worden we getrakteerd op danssolo’s.
Ook scenografisch gebeurt er veel – soms te veel om alles goed te kunnen volgen. Aeneas, Dido, Hannibal en de Romeinse generaal Scipio debiteren monologen, we krijgen verklarende teksten te lezen, Elke Gijsemans brengt op het toneel tekeningen aan die door het spel van de acteurs uitgewist worden, uit het plafond stort nepbloed neer. Het is een drukke bedoening, met bijzonder veel prikkels, maar het geheel is meer dan de som van de delen en op het einde valt de puzzel in elkaar en blijkt ook de actualiteitswaarde van het stuk.
De bloedige slag bij Cannae, die Hannibal wint, wordt erg krachtig in beeld gebracht en geassocieerd met hedendaags terrorisme. Aan het begin was er al een redevoering tegen plunderende en verkrachtende barbaren, die herinnert aan extreemrechtse haatspraak tegen migranten en vluchtelingen. We leren dat oorlog (transgenerationele) trauma’s met zich meebrengt, die steeds weer kunnen oplaaien en een spiraal van geweld veroorzaken. Op het scherm zien we ook een veelzeggend uittreksel uit de universele verklaring van de rechten van de mens: iedereen heeft het recht zijn land te verlaten en bij vervolging asiel te vragen in een ander land.
Op het einde gaan de poorten aan de achterkant van de zaal open en verbroederen acteurs en publiek aan een grote vuurkorf. Een verbindend slot van een zinderende en bedwelmende voorstelling. Het was een waagstuk om in anderhalf uur zoveel op het publiek af te vuren, maar opdracht volbracht dankzij de indrukwekkende, diverse cast. Het spektakel verbluft niet alleen, maar zindert ook na en zou zeker een tweede kijkbeurt verdienen om de vele details te ontdekken.
Hannibal, een coproductie van KVS met o.a. De Munt en Opera Ballet Vlaanderen, ging in première op 11 september 2024 en wordt nog opgevoerd in de KVS tot en met 14 september. Na een internationale tournee volgt in mei 2025 een reprise.
